Innovatie opnieuw uitgevonden (2)

Als het om innovatie gaat, is disruptie het buzzword. Maar ook incrementele innovaties doen het nog steeds goed en zelfs voor retro-innovatie (ofwel: retrovatie) is een markt. Over fietsen en camera’s, verbeteren en opnieuw uitvinden.

Een fietser krijgt te maken met lekke banden, rammelende spatborden en kettingkasten, haperende verlichting, iets dat doet denken aan Franse en Italiaanse auto’s uit de jaren zeventig. Een van de eerste onderdelen die sneuvelen, is het achterlicht. Parkeerschade, hufterigheid? Ook de bedrading is een zwakke plek, net als de hopeloos verouderde dynamo aan je voorwiel. Hebben fietsen die zwakke plekken omdat de eigenaren nooit periodiek onderhoud plegen, zoals autobezitters meestal wel doen? Of zit het toch echt in het ontwerp, waarin robuustheid ontbreekt?

Dat de fietsverlichting het als eerste begeeft, biedt ook weer nieuwe kansen. Het losse LED-fietslichtje hang je zo aan je stuur. Dat het niet waterdicht is, daardoor snel vanzelf leegloopt en uiteindelijk als klein chemisch afval aan je stuur blijft hangen, is weinig duurzaam. Sommige fietsen hebben een dynamo in de naaf ingebouwd, andere fietsontwikkelaars bedachten dat voor- en achterlicht onderdeel moesten worden van de ‘carrosserie’ (het Amsterdamse Van Moof). Het zijn en blijven variaties op een thema: hoe maken we fietsverlichting beter?

Glow in the dark fietsHet hele verlichtingsprobleem zou je kunnen oplossen als de fiets als geheel lichtgevend wordt. Nissan heeft een glow in the dark variant van de Leaf (de elektrische auto van Nissan) ontwikkeld. Na een dagje zonlicht blijft de auto 10 uur nagloeien. Dat is een stuk beter dan de lichtgevende glow in de dark fiets: wanneer je daar na een uurtje na zonsondergang op springt, is hij al lang uitgegloeid.

Wel innovatief, maar niet wereldschokkend, is de intelligentie die is toegevoegd aan de VanHawk. De Canadese ontwikkelaars van deze fiets stellen dan ook: “You’re connected, why shouldn’t your bike be?” Van VanHawk-fiets heeft sensoren die via haptische feedback in het stuur waarschuwen voor objecten in je blinde hoek. Op het stuur zijn tevens LED’s aangebracht die – aangestuurd door de navigatiesoftware in je smartphone – aangeven hoe je moet navigeren. Natuurlijk heeft de fiets een eigen app, die informatie geeft over je fietsgedrag. VanHawk is een startup gefinancierd door Kickstarter.

polaroidVoorlopig is er niets beters en dus is de fiets ondanks zijn zwakheden een onverslaanbaar blijvertje. Sommige innovaties houden het minder lang vol en verdwijnen stilletjes naar de achtergrond. Zoals de directklaarfotografie, in 1947 uitgevonden door Edwin Land. Inmiddels is het concept ‘directklaar’ ingepikt door de smartphone. De vooruitgang is duidelijk: de smartphone is sneller en heeft meer capaciteit, het resultaat kan bovendien wereldwijd gedeeld worden. Wie wil er nu nog een papieren foto vasthouden als het fototoestel ook meteen je fotoalbum is? Die vasthoudendheid aan papier en chemicaliën, de oorsprong van fotografie, betekende in 2012 bijna het einde van Kodak. Dat bedrijf werkt inmiddels aan een doorstart met telefoons en zakelijke printoplossingen.

Ook Polaroid ging vrijwel ten onder aan ‘digitaal’. Het bedrijf stopte in 2008 met de productie van haar directklaarfilms (onder meer in Enschede), maar van de beroemde Polaroid-camera’s zijn er nog vele miljoenen in omloop. Twee ondernemers namen in 2008 de productiefaciliteiten van Polaroid in Enschede over en wisten een aantal voormalige Polaroid medewerkers aan zich te binden. Onder de naam ‘The Impossible Project’ – een verwijzing naar de uitdaging van Edwin Land – werd in 2010 de productie van nieuw ontwikkeld filmmateriaal voortgezet. In datzelfde jaar werd ook een begin gemaakt met de verkoop van refurbished Polaroid camera’s (35.000 stuks per jaar). Vanuit Berlijn wordt een gericht inkoopprogramma gemanaged, gericht op de VS en Europa. De klassieke Polaroid camera’s worden opgelapt in werkplaatsen in Enschede en New York. Inmiddels is ‘Impossible’ een hip lifestyle merk met een actieve online community, events en accessoires.

polaroid socialmaticHet succes van The Impossible Project is niet voorbijgegaan aan Polaroid zelf. Het Amerikaanse bedrijf, dat tot voor kort alleen nog met zonnebrillen met polariserende glazen actief was, heeft zich opnieuw op de directklaarfotografie gestort. Zo is er nu de Polaroid Socialmatic Instant Digital Camera. Deze nieuwe directklaarcamera is uitgerust met een (touch)screen, twee megapixelcamera’s, GPS, BlueTooth en Wifi en een ingebouwde ZINK-printer die in staat is direct foto’s af te drukken. ZINK staat voor Zero Ink, een nieuwe thermische afdruktechniek. En natuurlijk zijn de oude Polaroid Landcamera’s weer ‘in ere hersteld’ en door Polaroid.com aangeboden. Als je er een wilt bestellen, kom je bij het tweedehands aanbod van particulieren uit op Amazon.com uit.

Saillant detail 1: deze ‘refurbished’ Polaroid-camera’s werken met het nieuwe directklaar-fotomateriaal van Impossible. Beide bedrijven werken ‘vriendschappelijk’ samen. Saillant detail 2: Ook The Impossible Project was een startup, gefinancierd door Kickstarter, net als de connected fiets van VanHawk.